Asset Publisher Asset Publisher

rezerwaty przyrody

Na terenie Nadleśnictwa Kaczory zostały utworzone dwa rezerwaty przyrody.

Rezerwat Przyrody „Torfowisko Kaczory" - rezerwat ten utworzono w roku 1994 Zarządzeniem  Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 czerwca 1994 r. (MP Nr 35 poz. 301). Na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w drodze aktu prawa miejscowego wydano Rozporządzenie nr 24/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 24 września 2007 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Torfowisko Kaczory".

            Rezerwat położony jest na terenie Gminy Kaczory w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim. Cały obszar rezerwatu (32,77 ha wg Rozporządzenia Woj. Wielkopolskiego) podlega ochronie czynnej. Celem ochrony przyrody rezerwatu jest utrzymanie procesów ekologicznych i zachowanie stabilności ekosystemów torfowisk przejściowych, a także odtworzenie różnorodności biologicznej właściwej ekosystemom leśnym.

            Największą osobliwością florystyczną rezerwatu jest wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides) objęta ochroną ścisłą. Na terenie rezerwatu występuje wiele innych chronionych i rzadkich gatunków flory. Ochroną ścisłą, oprócz wymienionej wyżej wierzby borówkolistnej, objęta jest także rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), ochroną częściową objęty jest bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), a spośród mszaków ochroną częściową objęte są: mochwian błotny (Aulacomnium palustre), drabik drzewkowaty (Climacium dendroides), gajnik lśniący (Hylocomium splendens), płonnik pospolity (Polytrichum commune), płonnik cienki (Polytrichum strictum), 9 gatunków torfowców (Sphagnum spp.). Z innych gatunków występujących w rezerwacie, zasługujących na uwagę wymienić należy: turzycę bagienną (Carex limosa), modrzewnicę zwyczajną (Andromeda polifolia), bagnicę błotną (Scheuchzeria palustris), pływacza średniego (Utricularia intermedia). Spośród gatunków fauny przebywających na torfowiskach i w okolicy obserwowano m.in.: żmiję zygzakowatą (Vipera barus), gronostaja (Mustela erminea),muchołówkę szarą (Muscicarpa striata). Należy wspomnieć, że gatunki takie jak: wierzba borówkolistna, rosiczka okrągłolistna, drabik drzewkowaty, turzyca bagienna były notowane podczas inwentaryzacji z roku 1998 r., a nie były notowane podczas inwentaryzacji w roku 2005. 

            Rezerwat posiada plan ochrony rezerwatu na okres od 01 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2025 r., sporządzony w październiku 2005 r. przez zespół pod redakcją Pawła Rutkowskiego. Plan ochrony został ustanowiony Rozporządzeniem Nr 27/07 Woj. Wlkp. z dnia 5 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Torfowisko Kaczory" (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 172 poz. 3747, z dnia 29 listopada 2007 r.). Zgodnie z tym planem w tabeli poniżej zostały wymienione zagrożenia przyrody rezerwatu.

 

Rezerwat Przyrody – „Zielona Góra"– rezerwat utworzono Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 4 listopada 1968 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 50 poz. 346). Rezerwat został powiększony do obecnych zarysów w roku 1989 na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 10 maja 1989 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. Nr 17 poz. 119). Na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, w drodze aktu prawa miejscowego, wydano Zarządzenie nr 33/11 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 1 września 2011 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Zielona Góra".         

            Rezerwat położony jest na terenie Gminy Wyrzysk, powiat pilski, województwo wielkopolskie. Powierzchnia rezerwatu wynosi 96,09 ha (wg Zarządzenia RDOŚ). Całość rezerwatu podlega zarządowi Nadleśnictwa Kaczory. Celem ochrony jest zachowanie, ze względów naukowych i dydaktycznych, kompleksu lasów liściastych o charakterze zbliżonym do naturalnego wraz z typową dla nich florą i fauną, unikalnym typem gleb oraz stanowiskami dóbr kultury, a w szczególności zachowanie: fragmentów różnych typów grądu środkowoeuropejskiego (Galio sylvatici-Carpinetum); populacji jarzębu brekinii (Sorbus torminalis); płatu gleb o charakterze vertisoli; cmentarza ewangelickiego z przełomu XIX i XX w.; stanowiska archeologicznego. Ochronie ścisłej (wg planu ochrony) podlega 12,22 ha rezerwatu (obecne pododdziały 168a i 186b oraz część pododdziału 185a), a pozostała część rezerwatu (83,87 ha) podlega ochronie częściowej.

            Plan ochrony rezerwatu został sporządzony na okres od 1 stycznia 2005 r. do 31 grudnia 2024 r.  ustanowiony Rozporządzeniem Nr12/05  Woj. Wielkopolskiego z dnia 19 września 2005 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Zielona Góra" (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 142 poz.3921). Plan wykonano w Stacji Ekologii Roślin z datą na 15 listopada 2004 r.

W rezerwacie występuje jeden zespół roślinny - Galio sylvatici-Carpinetum Oberd. 1957 – grąd środkowoeuropejski. Lasy rezerwatu wykazują wyraźne zróżnicowanie, które jest odzwierciedleniem zmiennych warunków ekologicznych wynikających przede wszystkim z bogatej rzeźby terenu. Głównym gatunkiem lasotwórczym w rezerwacie jest dąb, który tworzy drzewostany w wieku od ok. 40 do ok. 220 lat.Drugim gatunkiem pod względem zajmowanej powierzchni (15%) jest grab, występuje on w składzie drzewostanu w wieku od 35 do 220 lat.Na terenie rezerwatu znajduje się wiele chronionych i rzadkich gatunków flory. Są to m.in. objęte ochroną gatunkową ścisłą:lilia złotogłów (Lilium mortagon),jarząb brekinia (Sorbus torminalis), przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)oraz objęte ochroną gatunkowa częściową:barwinek pospolity (Vinca minor), kopytnik pospolity (Asarum europaeum),konwalia majowa (Convallaria majalis),  marzanka wonna (Galium odoratum),a także gatunki rzadkie: przytulia leśna (Galium silvaticum).

            Cmentarz ewangelicki, położony na terenie rezerwatu ma powierzchnię 0,04 ha  i znajduje się w wydzieleniu 186c. Stanowisko archeologiczne zawiera ślad osadniczy, przypuszczalnie z okresu neolitu i znajduje się w wydzieleniu 168b. Gleby o charakterze vertisoli zostały opisane przez Nowińskiego w 2004 r. Jest to jedyny udokumentowany płat tych gleb w Polsce. Zbudowane one są z iłu trzeciorzędowego o kwaśnym odczynie. Ich cechą charakterystyczną jest okresowe pęcznienie lub wysychanie, co prowadzi do powstania charakterystycznych spękań. Te pionowe spękania często są wypełniane przez materię organiczną, nawet do głębokości 120 cm. 

            Według planu ochrony rezerwatu stan przyrody, poza częścią północno-zachodnią rezerwatu, jest bardzo dobry. Stan ten uzasadnia się znikomym udziałem gatunków roślin obcych grądom, świadczących o degeneracji zbiorowisk.

   

Nazwa

Typ i podtyp rezerwatu wg dominującego:

Pow. [ha] objęta ochroną

Ważniejsze zbiorowiska i zespoły leśne

Rodzaj rezerwatu

Przedmiotu ochrony

Typu ekosystemu

wg rozp.
na terenie N-ctwa Kaczory

Wg PUL
(pow. ewid)

Rezerwat
Torfowisko Kaczory

florystyczny (FI)

florystyczny (PFI), roślin zarodnikowych (rz)

różnych ekosystemów (EE),
lasów i torfowisk (It)

32,77

32,77

torfowiska przejściowe

Rezerwat Zielona Góra

leśny (L)

fitocenotyczny (PFi),
zbiorowisk leśnych (zl)

leśny i borowy (EL),
lasów nizinnych (lni)

96,09

96,09

grąd środkowo-europejski (Galio sylvatici-Carpinetum)